Mensen hebben 23 paar chromosomen in elke cel. Chromosomen bevatten je DNA en bepalen bijvoorbeeld of je een man of vrouw wordt. Het 23e paar is hiervoor belangrijk: vrouwen hebben twee X-chromosomen, mannen één X- en één Y-chromosoom. Dat Y-chromosoom zorgt ervoor dat een embryo zich ontwikkelt tot een jongen.

Het Y-chromosoom is essentieel voor het man-zijn, want het wordt van vader op zoon doorgegeven. Maar het is eigenlijk niet nodig om te overleven. Het X-chromosoom is veel belangrijker en heeft maar liefst 900 genen die eiwitten aanmaken. Het Y-chromosoom heeft er nog maar 100. Door de jaren heen is het Y-chromosoom flink gekrompen en langzaam aan het degenereren.

Maar dat was niet altijd zo. Zo'n 166 miljoen jaar geleden had het Y-chromosoom net zoveel genen als het X-chromosoom. Het probleem is dat het Y-chromosoom geen partner heeft om genen mee uit te wisselen, zoals andere chromosomen dat wel doen. Hierdoor kan het schadelijke mutaties niet kwijt en blijft het krimpen.

Toch probeert het Y-chromosoom zichzelf te redden. Een Deense studie ontdekte dat het Y-chromosoom zichzelf repareert met behulp van een speciale DNA-sequentie, palindromen genaamd. Dit helpt om de gezondheid van sperma te behouden. Maar ondanks deze trucjes blijft het Y-chromosoom achteruitgaan. Bij sommige diersoorten, zoals Japanse spitsmuizen, is het zelfs al verdwenen. In dat geval kan het SRY-gen, dat het geslacht bepaalt, naar een ander chromosoom verhuizen. Maar ook dat chromosoom zou uiteindelijk hetzelfde lot ondergaan.

Dus, wat betekent dit voor de toekomst? Als het Y-chromosoom blijft krimpen, kan dat gevolgen hebben voor de menselijke voortplanting. Zonder Y-chromosoom geen sperma, en zonder sperma geen kinderen. Technologie kan een deel van de problemen oplossen, bijvoorbeeld door genetische manipulatie, waarmee koppels van hetzelfde geslacht of onvruchtbare mannen kinderen kunnen krijgen. Maar de vraag is of dat de natuurlijke voortplanting ooit helemaal kan vervangen.

Volgens het onderzoek zou het Y-chromosoom over 4,6 miljoen jaar kunnen verdwijnen. Tegen die tijd zou de manier waarop we geslacht en voortplanting begrijpen, compleet anders kunnen zijn—of er is misschien zelfs een nieuw geslacht ontstaan.

Lidl biedt sinds kort niet alleen klassiekers zoals proteïnerepen en puddinkjes aan, maar pakt nu ook uit met een hele reeks eiwitrijke producten en sportgerichte supplementen. Denk aan whey- en vegan eiwitpoeders, creatine, isotone drankpoeder, pre-workout en zelfs collageenpoeder. Alles in huis dus om je sportprestaties te ondersteunen, of gewoon om je voeding een extra boost te geven.

Zo zijn er nu nieuwe eiwitpoeders waarmee je zelf shakes kan maken. Je kiest uit vijf smaken: vanille, banaan, chocolade, vegan vanille en ice tea peach. Voor een zak betaal je €9,99. Er is ook een peach lemonade variant van €12,99.

Ook de proteïnerepen kregen een upgrade. Je vindt ze nu in smaken zoals cookies & cream, hazelnoot praline, pindakaas en meer. Ze kosten €0,99 per stuk en zijn makkelijk om mee te nemen of in je tas te gooien voor na de training of tussen de lesblokken door. En voor de warme dagen zijn er nu ook eiwitrijke ijsrepen. Een snel ontbijtje meepikken voor je naar de les gaat? Ook proteïne ontbijtgranen in de aanbieding!

Lidl had al een vast aanbod van eiwitrijke producten, met onder andere puddinkjes voor amper €0,99. Het vernieuwde gamma sluit daar gewoon naadloos op aan.

Of je nu bewust met voeding bezig bent, veel sport of gewoon geen zin hebt in lege snacks: met dit nieuwe aanbod wordt het net iets makkelijker om snel iets eiwitrijks te vinden dat ook gewoon lekker smaakt.

Harvard-expert Kathy McManus benadrukt dat ze proteïnepoeder niet aanraadt, tenzij het onder medische begeleiding gebeurt. De reden? We weten nog steeds te weinig over de langetermijneffecten. Zeker bij melkgebaseerde poeders kunnen mensen met lactose-intolerantie last krijgen van hun darmen.

Een andere bezorgdheid: sommige commerciële poeders bevatten naast eiwitten ook toevoegingen zoals suikers, smaakstoffen en verdikkingsmiddelen. En in een onafhankelijk rapport van het Clean Label Project werden zelfs sporen van zware metalen (zoals lood en kwik), BPA (een stof die gebruikt wordt in plastic) en pesticiden gevonden in een aantal geteste producten. Daarbij ging het wél om Amerikaanse merken: het is dus niet meteen duidelijk in hoeverre dit ook voor Europese producten geldt.

Wil dat zeggen dat je nu meteen je shake moet dumpen? Niet per se. McManus benadrukt vooral dat het belangrijk is om bewust om te gaan met supplementen, en dat je in veel gevallen ook perfect voldoende eiwitten uit je voeding kan halen — denk aan kip, vis, eieren, tofu, linzen of edamame.

Voor bepaalde groepen, zoals mensen in herstel na ziekte of oudere volwassenen met verhoogde eiwitbehoefte, kan een poeder wél een handige aanvulling zijn.

Bottom line? Proteïnepoeder kan nuttig zijn, maar is geen magisch wondermiddel. Check altijd de ingrediënten, overweeg alternatieven, luister naar je lichaam en contactueer eventueel je arts.