Zijn mannen met uitsterven bedreigd? Studie toont aan van wel

Chelsy Vanlerberghe-28 augustus 2024 om 13:41

Een studie van de Universiteit van Kent zorgt voor ophef online. Het onderzoek toont aan dat het Y-chromosoom, dat mannen maakt tot wat ze zijn, aan het krimpen is. Dus, zijn mannen met uitsterven bedreigd?

Mensen hebben 23 paar chromosomen in elke cel. Chromosomen bevatten je DNA en bepalen bijvoorbeeld of je een man of vrouw wordt. Het 23e paar is hiervoor belangrijk: vrouwen hebben twee X-chromosomen, mannen één X- en één Y-chromosoom. Dat Y-chromosoom zorgt ervoor dat een embryo zich ontwikkelt tot een jongen.

Het Y-chromosoom is essentieel voor het man-zijn, want het wordt van vader op zoon doorgegeven. Maar het is eigenlijk niet nodig om te overleven. Het X-chromosoom is veel belangrijker en heeft maar liefst 900 genen die eiwitten aanmaken. Het Y-chromosoom heeft er nog maar 100. Door de jaren heen is het Y-chromosoom flink gekrompen en langzaam aan het degenereren.

Maar dat was niet altijd zo. Zo'n 166 miljoen jaar geleden had het Y-chromosoom net zoveel genen als het X-chromosoom. Het probleem is dat het Y-chromosoom geen partner heeft om genen mee uit te wisselen, zoals andere chromosomen dat wel doen. Hierdoor kan het schadelijke mutaties niet kwijt en blijft het krimpen.

Toch probeert het Y-chromosoom zichzelf te redden. Een Deense studie ontdekte dat het Y-chromosoom zichzelf repareert met behulp van een speciale DNA-sequentie, palindromen genaamd. Dit helpt om de gezondheid van sperma te behouden. Maar ondanks deze trucjes blijft het Y-chromosoom achteruitgaan. Bij sommige diersoorten, zoals Japanse spitsmuizen, is het zelfs al verdwenen. In dat geval kan het SRY-gen, dat het geslacht bepaalt, naar een ander chromosoom verhuizen. Maar ook dat chromosoom zou uiteindelijk hetzelfde lot ondergaan.

Dus, wat betekent dit voor de toekomst? Als het Y-chromosoom blijft krimpen, kan dat gevolgen hebben voor de menselijke voortplanting. Zonder Y-chromosoom geen sperma, en zonder sperma geen kinderen. Technologie kan een deel van de problemen oplossen, bijvoorbeeld door genetische manipulatie, waarmee koppels van hetzelfde geslacht of onvruchtbare mannen kinderen kunnen krijgen. Maar de vraag is of dat de natuurlijke voortplanting ooit helemaal kan vervangen.

Volgens het onderzoek zou het Y-chromosoom over 4,6 miljoen jaar kunnen verdwijnen. Tegen die tijd zou de manier waarop we geslacht en voortplanting begrijpen, compleet anders kunnen zijn—of er is misschien zelfs een nieuw geslacht ontstaan.

Zomertijd is de hel voor je slaap – vooral als je jong bent

Chelsy Vanlerberghe-12 maart 2025 om 12:30

Voel jij je ook wekenlang een wandelende zombie zodra de zomertijd ingaat? Je bent niet alleen. Uit een wereldwijd onderzoek van Samsung Health blijkt dat vooral jongeren het hardst worden getroffen door de switch naar zomertijd. En dat ene uurtje minder slaap? Dat blijkt meer impact te hebben dan je zou denken.

Volgens de data van Samsung Health vallen mensen in de nacht van de zomertijdwisseling gemiddeld 33 minuten later in slaap en worden ze 19 minuten vroeger wakker. Vooral twintigers krijgen het zwaar te verduren: ze gaan later slapen, hebben minder tijd om bij te slapen en herstellen trager dan oudere generaties. Zelfs drie weken na de verandering is hun slaapkwaliteit nog steeds niet op niveau.

Samsung Health heeft nu een paar slimme hacks waarmee je de schade kunt beperken:

  • Maak je kamer slaapproof – Samsung Health krijgt binnenkort een update waarmee je via SmartThings kan checken of de temperatuur, luchtkwaliteit en verlichting in je kamer goed zitten. Kleine aanpassingen kunnen al een groot verschil maken.
  • Boost je energieniveau – De vernieuwde Energy Score in de app laat zien hoeveel energie je overdag hebt, op basis van je slaap, hartslag en activiteit. Handig om te weten waarom je halverwege de dag instort.
  • Slaapcoaching op maat – De app analyseert je slaappatroon en koppelt je aan een ‘slaapdier’ dat matcht met jouw gewoontes. Zo krijg je gepersonaliseerde tips om je nachten beter te maken.

Dit fruit kan je spieren boosten, volgens onderzoek

Chelsy Vanlerberghe-07 maart 2025 om 11:47

Blijkbaar kan een trosje druiven meer voor je doen dan je dacht. Een nieuw onderzoek toont aan dat regelmatig druiven eten je spiergezondheid kan verbeteren. Wetenschappers van Western New England University ontdekten dat druiven de genexpressie in spieren beïnvloeden, vooral bij vrouwen.

Dagelijkse druivenconsumptie zou de spierkenmerken van mannen en vrouwen dichter bij elkaar brengen op metabolisch niveau. Hoe dan? Simpel gezegd: de genen die helpen bij spieropbouw worden actiever, terwijl de genen die spierafbraak veroorzaken juist afnemen. Dit kan nuttig zijn om spiermassa te behouden, zeker als je ouder wordt, maar ook als je gewoon sterker wil worden.

Volgens de onderzoekers is het een veelbelovende ontdekking “Dit onderzoek toont aan dat druiven spiergezondheid op genetisch niveau kunnen verbeteren", zegt professor John Pezzuto. De onderzoekers willen verder uitzoeken hoe snel deze effecten zichtbaar worden, maar één ding is zeker: een handje druiven per dag kan dus zeker geen kwaad!

Ontdek meer