Waarom vasten voor vrouwen tricky is

Hormonen compleet overhoop
Volgens sportwetenschapper Dr. Stacy Sims reageren vrouwen anders op vasten dan mannen door hun hormoonhuishouding. Het neuropeptide kisspeptine, dat een grote rol speelt bij de regulatie van geslachtshormonen en glucosebalans, is bij vrouwen veel gevoeliger voor schommelingen. Door te vasten kan kisspeptine dalen, wat zorgt voor een verhoogde eetlust, een tragere stofwisseling en zelfs verstoringen in de menstruatiecyclus. Dit kan leiden tot meer stress in het lichaam, wat zich kan uiten in vermoeidheid en zelfs vetopslag rond de buik.

Menstruatieproblemen
Te lang vasten wordt door het vrouwelijk lichaam gezien als stress, waardoor de productie van oestrogeen afneemt. Dit kan je cyclus onregelmatig maken of zelfs tijdelijk stopzetten. Niet ideaal als je goed in je vel wil zitten.

Glucoseproblemen en eetbuien
Vrouwen reageren gevoeliger op schommelingen in de bloedsuikerspiegel. Lang vasten kan ervoor zorgen dat de glucosebalans uit evenwicht raakt, wat kan leiden tot extreme cravings en eetbuien. Waar mannen hier meestal minder last van hebben, kunnen vrouwen hierdoor juist moeilijker hun energie en focus behouden.

Spierverlies door trainen op een lege maag
Vasten en sporten combineren? Dat klinkt efficiënt, maar voor vrouwen kan dit juist averechts werken. Omdat hun lichaam gevoeliger is voor stress, kan trainen op een lege maag leiden tot spierafbraak in plaats van vetverbranding. In plaats van sterker te worden, verlies je juist lean muscle mass.

En hoe zit het met mannen?

Mannen hebben een stabielere hormonale balans en zijn minder gevoelig voor de effecten van vasten. Toch kunnen ook zij negatieve gevolgen ervaren.

Niet altijd een energieboost
Sommige mannen voelen zich futloos en minder scherp tijdens de vastenperiode. Dit komt doordat hun glycogeenvoorraad wordt uitgeput, wat vooral bij intensieve training of zware mentale inspanning nadelig kan zijn.

Overeten in je eetvenster
De grootste valkuil van vasten: denken dat je alles mag eten binnen je eeturen. Als je daarna voluit gaat op junkfood, schiet het hele idee van gezond eten zijn doel voorbij. Dit kan uiteindelijk leiden tot gewichtstoename in plaats van gewichtsverlies.

Gevaar voor spierafbraak
Hoewel mannen minder snel spiermassa verliezen dan vrouwen tijdens het vasten, kan een lange periode zonder voeding alsnog nadelig zijn voor spieropbouw. Zonder voldoende eiwitten en calorieën kan het lichaam overgaan op spierafbraak als energiebron.

Mannen vs. vrouwen: het verschil

Het grootste verschil tussen mannen en vrouwen ligt in de manier waarop hun lichaam reageert op vasten. Mannen kunnen er meestal beter tegen omdat hun hormonen stabieler blijven. Vrouwen daarentegen hebben een gevoeliger metabolisme en hormonale balans, waardoor vasten vaker leidt tot vermoeidheid, stemmingswisselingen, spierverlies en verstoringen in de menstruatiecyclus.

Is vasten dan een slecht idee?

Dat hangt af van wat voor jou werkt. Sommige mensen voelen zich goed bij intermittent fasting, maar het is zeker geen must om gezond te leven. Luister naar je lichaam en als je merkt dat je moe, prikkelbaar of futloos wordt, is dit eetpatroon misschien niets voor jou.

Conclusie: Je hebt geen extreme vastenschema’s nodig om fit te worden. Een gebalanceerd eetpatroon en genoeg beweging doen vaak al wonderen. Kies wat bij jou past en laat je niet meeslepen door trends die niet per se werken voor jouw lichaam.

Hoe het begint

Een burn-out sluipt er vaak langzaam in. Eerst denk je dat het gewoon 'druk' is: je slaapt wat minder, hebt minder zin in je werk of studies. Maar dan merk je dat de vermoeidheid niet weggaat, zelfs niet na een weekend uitslapen of een vakantie. Taken die vroeger easy waren, kosten plots bergen energie.

De signalen

• Fysiek: aanhoudende vermoeidheid, hoofdpijn, slapeloosheid of juist extreem veel slapen.

• Mentaal: moeite om je te concentreren, constant piekeren, sneller geïrriteerd zijn.

• Emotioneel: je voelt je leeg, je enthousiasme is weg en je hebt weinig zin in dingen die je vroeger leuk vond.

Het zijn tekenen dat je batterij structureel leeg is, niet gewoon even plat. Alles voelt als 'te veel', terwijl je je tegelijk schuldig voelt dat je niet genoeg doet.

Waarom zoveel jongeren?

Er spelen meerdere factoren tegelijk:

• Prestatiedruk: je moet uitblinken op school, een job vinden, een sociaal leven onderhouden én er ook nog eens perfect uitzien op Instagram.

• Social media: vergelijken is onvermijdelijk. Het lijkt alsof iedereen rond je constant succes boekt, waardoor je eigen tempo 'te traag' voelt.

• Onzekere toekomst: huizenprijzen, klimaat, jobmarkt, oorlog... er ligt veel op de schouders van Gen Z.

Het resultaat? Een generatie die meer stress ervaart dan vorige generaties op dezelfde leeftijd.

Waarom het serieus nemen cruciaal is

Een burn-out is geen dipje dat je 'even uitzit'. Het is een echte mentale én fysieke crash, die maanden kan duren als je geen actie onderneemt. Hoe sneller je de signalen (h)erkent, hoe makkelijker je kan ingrijpen.

Wat kan je doen?

• Praat erover: met vrienden, familie of een professional. Erkennen dat je vastzit is de eerste stap.

• Stel grenzen: je hoeft niet altijd bereikbaar te zijn of overal “ja” op te zeggen.

• Plan rust: niet alleen als je instort, maar structureel. Pauzes zijn net zo belangrijk als deadlines.

• Durf hulp te vragen: een huisarts, psycholoog of studentenvoorziening kan je echt vooruithelpen.

Zelfzorg is geen luxe, maar noodzaak. Grenzen stellen, pauzes nemen en hulp vragen zijn manieren om het tij te keren. Want ook al lijkt iedereen alles onder controle te hebben op socials: niemand is gemaakt om altijd vol gas te gaan.

De huizenmarkt is voor veel jongeren een gesloten club. Met prijzen die elk jaar de lucht in schieten, voelt een eigen woning meer als een onbereikbare droom dan een realistisch doel. Waarom jarenlang sparen voor iets dat misschien tóch niet lukt, als je vandaag al kan investeren in herinneringen die je meteen iets opleveren?

Want dat is de kern: herinneringen gaan boven materiaal. Vraag iemand naar hun favoriete moment van de afgelopen jaren, en de kans is groot dat ze vertellen over een reis of een concert. Niet over hun nieuwe zetel. Experiences leveren verhalen en gevoelens op die blijven hangen.

Daarbovenop past het bij hoe Gen Z wil leven: flexibel en vrij. Vastzitten aan een hypotheek voelt voor velen eerder als een blok aan het been. Reizen, jobhoppen, studeren in het buitenland of zelfs digital nomad zijn, sluiten beter aan bij de levensstijl van vandaag.

Ervaringen hebben ook een impact op je mentaal welzijn. Festivals, reizen of uitstapjes geven een energieboost en helpen stress los te laten. In een tijd waarin burn-outs en prestatiedruk hoog liggen, zijn zulke momenten niet zomaar luxe, maar bijna noodzaak.

En laten we eerlijk zijn: er is ook een sociale factor. Experiences zijn deelbaar. Je trip naar Lissabon of je week op Pukkelpop levert content op die je kan sharen, likes oplevert en je een gevoel van verbondenheid geeft. Een nieuw keukenkastje? Niet echt Insta-waardig.

Kortom: Gen Z kiest niet zomaar voor ervaringen in plaats van huizen. Het is een mix van noodzaak, mental health en waarden. Het draait minder om bezit, en meer om beleven. Of dat de slimste keuze is, zal de toekomst uitwijzen.