Volgens de Britse gezondheidsdienst NHS is vapen “aanzienlijk minder schadelijk dan roken” en vermindert het je blootstelling aan stoffen die kanker, longziekten en hartproblemen veroorzaken. Toch is vapen niet volledig onschadelijk. Vooral gearomatiseerde dampen brengen extra risico's met zich mee.

Onderzoekers Ajitha Thanabalasuriar van McGill University en Erika Penz van de Universiteit van Saskatchewan toonden in een studie aan dat bepaalde chemicaliën in vape met bessensmaak de immuuncellen in je longen kunnen aantasten. Die cellen zorgen normaal voor het opruimen van schadelijke stoffen in je luchtwegen. Als ze worden "verlamd", word je vatbaarder voor infecties. Niet-gearomatiseerde vapes hadden dat effect niet.

De studie, gepubliceerd in The Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), gebruikte live-imaging bij muizen om te zien wat er in de longen gebeurt. Het resultaat? Vape met smaakjes kan meer kwaad dan goed doen, zelfs als je denkt dat het een gezonder alternatief is.

Als je vapen gebruikt om te stoppen met roken: goed bezig! Maar kies slim. Overweeg om smaakloze opties te gebruiken om je risico’s te verminderen. Bij ons zijn wegwerpvapes sinds 1 januari verboden.

Het begint eigenlijk al vóór je iets zegt. Check eerst even bij jezelf wat precies pijn deed. Was het een opmerking, een actie, een moment waarop je je in de steek gelaten voelde? Hoe duidelijker jij het snapt, hoe makkelijker je het kan uitleggen.

En dan: keep it calm. Je hoeft geen lange monoloog te droppen, maar iets als “Hé, mag ik even iets zeggen? Iets dat mij wat raakte…” zet al de toon. Het is zacht, maar duidelijk. Vertel wat er gebeurde, hoe het voelde en waarom. Focus op jezelf, niet op “jij deed dit, jij deed dat”. Je vermijdt meteen dat de ander in verdedigingsmodus schiet.

Maar soms… gebeurt dat alsnog. De ander wordt defensief. Dat kan omdat ze zich schuldig voelen, omdat ze schrikken of omdat ze niet goed weten hoe ze moeten reageren. Als dat gebeurt, blijf dan rustig en herhaal de kern: dat je dit zegt omdat je de vriendschap belangrijk vindt, niet om drama te creëren. Iets als: “Ik wil geen ruzie, ik wil gewoon dat je weet hoe het voor mij voelde.”

Laat ze ook even ademen. Soms zakt de defensiviteit als ze merken dat jij niet aan het aanvallen bent. En als het gesprek echt vastloopt? Zeg dat je er later op kan terugkomen wanneer jullie allebei wat rustiger zijn. Dat is niet wegwandelen, maar volwassen communiceren.

En laat ruimte voor hun reactie. Misschien wisten ze het gewoon niet. Misschien bedoelden ze het totaal niet zo. Soms valt er meteen een “wow, sorry”, soms moet iemand het even laten bezinken. Allebei oké.

Het punt is: je kan perfect zeggen dat iemand je gekwetst heeft zonder dat het escaleert. Uiteindelijk draait vriendschap om veiligheid, eerlijkheid en kunnen zeggen wat je voelt zonder judged te worden. En vaak wordt jullie band er net sterker van.