Uit onderzoek blijkt dat bijna 30% van de 15-jarigen bij hun laatste keer seks geen condoom of pil gebruikte. En áls ze iets gebruikten, was het vaker de pil dan een condoom.

Het condoomgebruik onder jongeren is de laatste tien jaar flink gedaald, vooral bij tieners uit armere gezinnen.

In Albanië gebruiken meisjes het minst condooms (24%) en in Servië het meest (81%). Bij jongens scoort Zweden het laagst (43%) en Zwitserland het hoogst (77%).

Experts maken zich zorgen, want onbeschermde seks onder jongeren komt overal in Europa voor. Dit vergroot de kans op SOA's, ongeplande zwangerschappen en onveilige abortussen.

Dr. Hans Henri P. Kluge van de WHO zegt: "Hoewel het rapport zorgwekkend is, komt het niet als een verrassing." Hij wijst op een groot tekort aan seksuele voorlichting en anticonceptiemiddelen. In sommige landen wordt seksuele voorlichting zelfs tegengewerkt, wat de situatie verergert. "Goede voorlichting voor jongeren wordt vaak genegeerd. En áls het er is, wordt het aangevallen met het idee dat het seks zou aanmoedigen, terwijl het juist leidt tot gezondere keuzes," aldus Dr. Kluge.

De WHO roept op tot snelle actie: "Als we nu niets doen, krijgen we hogere SOA-cijfers, meer zorgkosten, en jongeren die hun opleiding of carrière mislopen door gebrek aan juiste info en steun,” waarschuwt Dr. Kluge.

Wat is een situationship?

Een situationship is basically een relatie zonder duidelijke afspraken. Er is intimiteit en emotionele connectie, maar geen label of belofte. Je hangt samen, je hebt misschien zelfs vaste routines, maar officieel is het… niets.

Waarom kiezen jongeren hiervoor?

1. Vrijheid & flexibiliteit
   Veel Gen Z’ers willen geen vaste verplichtingen. Tussen studies, reizen en zelfontdekking voelt een 'echte' relatie te beperkend. Een situationship geeft de voordelen van nabijheid, zonder dat gevoel van vastzitten.

2. Angst voor commitment
   Jongeren groeien op in een tijd van ghosting en break-ups die openbaar op socials uitgespeeld worden. Het idee van 'voor altijd' klinkt daarom vaak te zwaar. Een situationship voelt veiliger: je geniet, maar je legt jezelf niets op.

3. FOMO en opties
   Dating-apps creëren een illusie van eindeloze keuzes. Waarom jezelf vastleggen als er misschien nog iemand 'beter' swipet? Een situationship houdt de deur op een kier.

De keerzijde

Leuk zolang jullie op dezelfde lijn zitten, maar tricky als dat niet zo is. Want gevoelens groeien niet altijd gelijk. Degene die meer wil, blijft vaak gekwetst achter. Het gebrek aan duidelijkheid kan stress opleveren: “Ben ik vrij om te daten? Heeft dit toekomst? Is dit écht iets of niet?”

Wat maakt het tóch aantrekkelijk?

Voor veel jongeren is een situationship een manier om intiem te zijn zonder meteen een heel levensplan op tafel te leggen. Het voelt lichter en minder officieel, wat kan werken zolang beide partijen die vibe delen.

Hoe voorkom je drama?

• Communiceer eerlijk: zeg wat je zoekt, ook al klinkt het ongemakkelijk.

• Check in bij elkaar: verandert iemand zijn gevoelens, dan moet dat uitgesproken worden.

• Weet wat je zelf wil: wil je uiteindelijk meer dan dit, wees daar eerlijk in.

Hoe het begint

Een burn-out sluipt er vaak langzaam in. Eerst denk je dat het gewoon 'druk' is: je slaapt wat minder, hebt minder zin in je werk of studies. Maar dan merk je dat de vermoeidheid niet weggaat, zelfs niet na een weekend uitslapen of een vakantie. Taken die vroeger easy waren, kosten plots bergen energie.

De signalen

• Fysiek: aanhoudende vermoeidheid, hoofdpijn, slapeloosheid of juist extreem veel slapen.

• Mentaal: moeite om je te concentreren, constant piekeren, sneller geïrriteerd zijn.

• Emotioneel: je voelt je leeg, je enthousiasme is weg en je hebt weinig zin in dingen die je vroeger leuk vond.

Het zijn tekenen dat je batterij structureel leeg is, niet gewoon even plat. Alles voelt als 'te veel', terwijl je je tegelijk schuldig voelt dat je niet genoeg doet.

Waarom zoveel jongeren?

Er spelen meerdere factoren tegelijk:

• Prestatiedruk: je moet uitblinken op school, een job vinden, een sociaal leven onderhouden én er ook nog eens perfect uitzien op Instagram.

• Social media: vergelijken is onvermijdelijk. Het lijkt alsof iedereen rond je constant succes boekt, waardoor je eigen tempo 'te traag' voelt.

• Onzekere toekomst: huizenprijzen, klimaat, jobmarkt, oorlog... er ligt veel op de schouders van Gen Z.

Het resultaat? Een generatie die meer stress ervaart dan vorige generaties op dezelfde leeftijd.

Waarom het serieus nemen cruciaal is

Een burn-out is geen dipje dat je 'even uitzit'. Het is een echte mentale én fysieke crash, die maanden kan duren als je geen actie onderneemt. Hoe sneller je de signalen (h)erkent, hoe makkelijker je kan ingrijpen.

Wat kan je doen?

• Praat erover: met vrienden, familie of een professional. Erkennen dat je vastzit is de eerste stap.

• Stel grenzen: je hoeft niet altijd bereikbaar te zijn of overal “ja” op te zeggen.

• Plan rust: niet alleen als je instort, maar structureel. Pauzes zijn net zo belangrijk als deadlines.

• Durf hulp te vragen: een huisarts, psycholoog of studentenvoorziening kan je echt vooruithelpen.

Zelfzorg is geen luxe, maar noodzaak. Grenzen stellen, pauzes nemen en hulp vragen zijn manieren om het tij te keren. Want ook al lijkt iedereen alles onder controle te hebben op socials: niemand is gemaakt om altijd vol gas te gaan.