1. Goed genoeg is voldoende! Perfectionisme kan verlammend zijn. Dus, streep 'perfect' van je lijstje en focus op 'goed genoeg'. Het is beter om iets af te hebben dan om eeuwig te blijven staren naar die blanco pagina.
2. Adem in, adem uit, en blijf ademen: Ja, het klinkt als iets wat je oma zou zeggen, maar serieus, diep ademhalen helpt echt. Neem een grote hap lucht en herinner jezelf eraan dat je dit aankan.
3. Vergelijk jezelf niet met anderen: Ik snap dat je benieuwd bent, maar vragen aan medestudenten of zij dat ene hoofdstuk wel geleerd hebben, of wat hun antwoord was op vraag 12, is nooit een goed idee. Focus op jezelf.
4. Omarm het falen: Ja, je leest het goed. Faalangst wordt vaak gevoed door de angst om te falen. Maar hier is de ironie: falen is eigenlijk een geweldige leermeester. Dus, omarm die mislukkingen als een kans om te groeien en sterker terug te komen. Er is altijd tweede zit!
5. Wees vriendelijk voor jezelf: Praat tegen jezelf zoals je tegen je beste vriend zou praten. Dus, in plaats van jezelf naar beneden te halen, geef jezelf een peptalk.
6. Breek het examen in hapklare brokken: Die gigantische berg van een examen lijkt minder intimiderend als je het in stukken hakt. Neem af en toe pauzes tussen de secties om even op adem te komen en je gedachten te ordenen.
7. Bouw je zelfvertrouwen op met vroege overwinningen: Begin je dag met een kleine overwinning, zoals het maken van je bed of het beantwoorden van een paar eenvoudige oefenvragen. Het geeft je een gevoel van controle en moed om de dag te beginnen.
8. Word helemaal 'zen' met een pre-examenritueel: Of het nu gaat om een snelle meditatiesessie, het luisteren naar je favoriete artiest, of snel een blokje hardlopen, vind een ritueel dat je helpt te ontspannen en je in de juiste mindset te brengen.
   

Fitnessclubs zeggen dat ze de kosten niet anders kunnen opvangen. Veel sporters zijn teleurgesteld, want net nu steeds meer jongeren proberen sporten vol te houden, wordt het opnieuw duurder. En dat terwijl onderzoek al jaren zegt dat investeren in beweging uiteindelijk minder kost voor de gezondheidszorg.

De sportsector noemt het dan ook “contraproductief”, maar de maatregel blijft staan. Wanneer de nieuwe prijzen precies ingaan, wordt binnenkort duidelijk.

Bijna duizend jongeren werden bevraagd op vijf middelbare scholen. Van de jongeren die het afgelopen jaar nicotine gebruikten, geeft 35 procent toe dat ze soms ’s nachts vapen. Niet gewoon een trekje nemen voor het slapengaan, maar écht wakker worden omdat hun lichaam snakt naar nicotine. Longartsen noemen het een “noodsituatie”.

Dagelijks vapen als norm

Uit het onderzoek blijkt dat 47 procent van de bevraagde jongeren dagelijks vapen of roken. Bijna de helft ziet zichzelf als verslaafd en 61 procent voelt nu al gezondheidsklachten. Veel jongeren starten rond hun dertiende, wat die verslaving alleen maar dieper inslijpt.

Longpatholoog Danielle Cohen (LUMC) noemt de resultaten “schokkend”. De studie gebeurde zelfs in relatief welvarende buurten, waar de cijfers normaal lager liggen. Cohen vreest dat het probleem in andere scholen nóg groter is.

Vape onder je kussen

Longartsen herkennen het beeld al langer: jongeren die letterlijk met hun vape slapen. Wanda de Kanter, al veertig jaar longarts, zegt dat ze “zoveel verhalen hoort van jongeren die hun vape onder het kussen bewaren.” Als ze midden in de nacht wakker schrikken met een stressgevoel, dat eigenlijk nicotineontwenning is, grijpen ze meteen naar dat ding. Terwijl de meesten denken dat het hen kalmeert, jaagt nicotine net hun hartslag omhoog en verstoort het hun slaap.

Nieuwe generatie nicotineverslaafden

Volgens Cohen groeit “een nieuwe nicotineverslaafde generatie” op. 80 procent van de jongeren begint met vapen, maar schakelt daarna vaak over op andere nicotineproducten zoals sigaretten of snus.

Artsen waarschuwen al jaren voor de impact van vapen op jongeren: mentale klachten, slechtere slaap, hartkloppingen, longproblemen… én een verslaving die veel sneller toeslaat dan bij klassieke rokers. Artsen waarschuwen: dit is geen onschuldige hype.