Het condoom zit in de problemen. Onderzoek toont aan dat steeds minder tieners veilige seks hebben. Bijna een derde van de 15-jarigen gaf aan de laatste keer géén condoom of anticonceptiepil te hebben gebruikt. En als ze toch iets gebruiken, kiezen ze eerder voor de pil dan voor een condoom.

Wat zit daarachter? Volgens seksuele gezondheidsvoorlichter Sarah Peart is er meer aan de hand dan enkel een gebrek aan voorlichting. Ze merkt op dat porno en platforms zoals OnlyFans invloed hebben op hoe jongeren naar seks kijken. “Sommige jongens gebruiken geen condooms omdat ze dat simpelweg niet zien in porno,” vertelde ze aan de BBC. “En OnlyFans speelt daar soms ook een rol in.”

Daarnaast worden jonge vrouwen steeds vaker bestookt met advertenties voor menstruatie- en vruchtbaarheidstrackers, die zogenaamd helpen om een zwangerschap te voorkomen zonder condoom. “Maar dat zijn geen waterdichte methodes,” waarschuwt Peart. “Zeker bij jongeren, bij wie de cyclus vaak nog onregelmatig is.”

En dan hebben we het nog niet eens over soa’s. “Het blijft moeilijk om jongeren ervan te overtuigen dat anticonceptie niet genoeg is,” zegt Peart. “Je moet jezelf ook beschermen tegen soa’s.”

Niet alleen tieners denken er zo over. Ook in andere leeftijdsgroepen stijgt het aantal mensen dat condooms links laat liggen, met als gevolg een serieuze toename in soa’s wereldwijd. Experts noemen het een “uit de hand gelopen” situatie.

Het begint eigenlijk al vóór je iets zegt. Check eerst even bij jezelf wat precies pijn deed. Was het een opmerking, een actie, een moment waarop je je in de steek gelaten voelde? Hoe duidelijker jij het snapt, hoe makkelijker je het kan uitleggen.

En dan: keep it calm. Je hoeft geen lange monoloog te droppen, maar iets als “Hé, mag ik even iets zeggen? Iets dat mij wat raakte…” zet al de toon. Het is zacht, maar duidelijk. Vertel wat er gebeurde, hoe het voelde en waarom. Focus op jezelf, niet op “jij deed dit, jij deed dat”. Je vermijdt meteen dat de ander in verdedigingsmodus schiet.

Maar soms… gebeurt dat alsnog. De ander wordt defensief. Dat kan omdat ze zich schuldig voelen, omdat ze schrikken of omdat ze niet goed weten hoe ze moeten reageren. Als dat gebeurt, blijf dan rustig en herhaal de kern: dat je dit zegt omdat je de vriendschap belangrijk vindt, niet om drama te creëren. Iets als: “Ik wil geen ruzie, ik wil gewoon dat je weet hoe het voor mij voelde.”

Laat ze ook even ademen. Soms zakt de defensiviteit als ze merken dat jij niet aan het aanvallen bent. En als het gesprek echt vastloopt? Zeg dat je er later op kan terugkomen wanneer jullie allebei wat rustiger zijn. Dat is niet wegwandelen, maar volwassen communiceren.

En laat ruimte voor hun reactie. Misschien wisten ze het gewoon niet. Misschien bedoelden ze het totaal niet zo. Soms valt er meteen een “wow, sorry”, soms moet iemand het even laten bezinken. Allebei oké.

Het punt is: je kan perfect zeggen dat iemand je gekwetst heeft zonder dat het escaleert. Uiteindelijk draait vriendschap om veiligheid, eerlijkheid en kunnen zeggen wat je voelt zonder judged te worden. En vaak wordt jullie band er net sterker van.

Het idee is heel basic: je zegt iets kleins tegen je partner – “Ik heb daarnet een vogel gezien” – en kijkt hoe die reageert. Als je partner dan vraagt “Welke vogel?”, “Waar dan?” of gewoon even meeleeft met je mini-verhaal, dan zit je goed. Dat betekent dat ze geïnteresseerd zijn in jouw wereld, ook al gaat het over iets totaal random.

Reageert je partner eerder met een droge “ah oké” en is het gesprek meteen gedaan? Dan zien TikTokkers dat als een red flag. Niet omdat vogels nu opeens superbelangrijk zijn, maar omdat het laat zien dat ze niet echt meebewegen met jouw kleine, dagelijkse momenten.

De Bird Theory draait dus minder om ornithologie en meer om emotionele beschikbaarheid. Kleine dingen delen en daar samen in meegaan. Dat is wat koppels dichter bij elkaar brengt.

Moraal van het verhaal: als je partner enthousiast mee babbelt over jouw vogelverhalen, dan zit je waarschijnlijk in een heel gezonde relatie. En anders? Misschien gewoon eens testen met een duif, een meeuw of een papegaai.