Psychotherapeut Toby Ingham beschrijft het in een blog als een obsessie met de ex van je partner. De term komt van psychoanalyticus Dr. Darian Leader, die zich liet inspireren door de roman 'Rebecca', waarin de hoofdpersoon jaloers gedrag ontwikkelt na het ontdekken van details over de exen van haar partner. Resultaat? Ze wordt steeds onzekerder en het vertrouwen in de relatie zakt weg.

Herkenbaar? Het begint vaak met vergelijken: mensen met het Rebecca-syndroom spiegelen hun uiterlijk, intelligentie en intimiteit constant aan de exen van hun partner. Die fixatie zorgt voor een stroom van obsessieve gedachten en “oncontroleerbare beelden en ideeën,” legt Ingham uit. Dit gedrag ontstaat niet in de relatie zelf, maar gaat vaak terug naar issues uit de kindertijd, zoals gevoelens van verwaarlozing of het gevoel minder belangrijk te zijn geweest dan een broer of zus.

Sociale media maken het alleen maar erger. In 2018 toonde een studie aan dat social media retroactieve jaloezie flink kunnen versterken. Met één klik check je alles over de vorige relaties van je partner. En het wordt heel verleidelijk om in die “ex-fixatie” te blijven hangen. Maar volgens Ingham kan het blijven uitpluizen van het verleden juist de relatie onder druk zetten.

Zijn advies? Laat het verleden los. Vraag jezelf af of je jaloezie meer te maken heeft met je eigen onzekerheden dan met je huidige relatie. En één belangrijke tip: begin liever niet over het seksuele verleden van je partner. Te veel delen in het begin kan je later nog eens achtervolgen.

Buyens ontdekte dat politici niet alleen bepalen welke artikels in jouw feed opduiken, maar ook wat je ervan vindt. Deel jij dezelfde politieke voorkeur als een bepaalde politicus? Dan vertrouw je nieuws dat zij delen sneller, ongeacht de bron. Een Vooruit-stemmer bijvoorbeeld, zal nieuws gedeeld door Conner Rousseau (Vooruit) betrouwbaarder vinden dan hetzelfde artikel dat door Tom Van Grieken (Vlaams Belang) is gepost.

Uit Buyens’ analyse van Facebook-posts uit België en 14 andere Europese landen blijkt dat politici vooral nieuws delen van bronnen die hun achterban al vertrouwt. Rechts-conservatieve politici, zoals Theo Francken (N-VA), delen bijvoorbeeld vaker artikels van alternatieve outlets zoals PAL NWS en Doorbraak. Links-progressieve politici kiezen dan weer voor publicaties die aansluiten bij hun ideologie.

“In landen waar nieuwsconsumptie sterk samenhangt met ideologische voorkeuren, zoals Polen en Hongarije, is dit effect nog sterker,” legt Buyens uit. In Vlaanderen zijn de verschillen tussen mainstream kranten minder uitgesproken, maar alternatieve media krijgen hier dankzij politici wel meer zichtbaarheid. Een artikel van een kleine conservatieve outlet kan plots duizenden nieuwe lezers bereiken als een politicus het deelt.

Het gaat niet alleen om wát je leest, maar ook hóe je het leest. Politici kleuren je mening en beïnvloeden zo jouw vertrouwen in nieuws. Buyens waarschuwt dat dit op lange termijn je kijk op de wereld kan bepalen. Daarom is het belangrijk om kritisch te blijven en je nieuws van verschillende bronnen te halen, ook al klinkt dat artikel dat je lievelingspoliticus deelt nog zo overtuigend.

Hoewel "stealthing" niets nieuws is, heeft het de afgelopen jaren meer aandacht gekregen door sociale media. Deze zogenoemde 'sekstrend', die eigenlijk een ernstige wetsovertreding is, wordt volgens psychologen gelinkt is aan psychopathie en narcisme.

Een studie van de University of the Sunshine Coast (Australië) onderzocht dit gedrag bij 416 mannen. Wat bleek? Mannen die stealthing opwindend vinden of het hebben gedaan, scoren veel hoger op donkere persoonlijkheidstrekken zoals machiavellisme (manipulatie voor eigen gewin), narcisme en psychopathie.

Slachtoffers van stealthing lopen niet alleen risico op SOA’s en ongewenste zwangerschap, maar krijgen ook te maken met mentale schade. Het gaat namelijk niet alleen om fysieke gevolgen, maar ook om het verlies van vertrouwen en controle over je eigen lichaam.

In België is stealthing sinds de hervorming van het seksueel strafrecht in 2022 expliciet strafbaar gesteld. Het wordt beschouwd als een vorm van verkrachting, aangezien het de voorwaarden van de gegeven toestemming schendt. Dit betekent dat daders juridisch verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor hun daden. Simpel: geen toestemming, geen excuus.

Vragen of zelf slachtoffer? Je kan terecht bij organisaties zoals Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW) voor hulp en ondersteuning.