Er zijn verschillende verhalen over hoe de term ‘420’ is ontstaan, maar de populairste theorie wijst terug naar 1971, door een groep tieners aan de San Rafael High School in Californië.

De groep, die zichzelf ook wel de ‘Waldos' noemde, sprak dagelijks af om 4u20 ‘s middags om ongestoord wiet te roken. Hun dagelijkse afspraak kreeg al snel de code ‘420 Louis’, die verwees naar het tijdstip en de locatie (standbeeld van de Franse bioloog Louis Pasteur). Na verloop werd de geheime code verder afgekort tot ‘420’ en werd het gebruikt voor alles wat met de drug te maken had.

Verspreiding van de geheime code

Oorspronkelijk werd ‘420’ enkel onder de groep gebruikt, maar de code won al snel aan populariteit toen het zich verspreidde tot andere delen van Californië en zelfs daarbuiten.

Hoewel ‘420’ door de Waldos werd bedacht, is er ook een andere theorie over de oorsprong van de code. Volgens sommigen is ‘420’ afgeleid van de politiecode die wordt gebruikt om cannabis gerelateerde te rapporteren in de VS. Dat zou kunnen verklaren waarom sommige mensen ‘420’ gebruiken om een cannabisactiviteit aan te duiden zonder het expliciet te vermelden.

Internationale dag van de wiet

Nu is ‘420’ uitgegroeid tot een internationaal moment op 20 april. Een dag waarop cannabisproducenten en -consumenten samenkomen. Voorstanders van cannabis maken van deze dag ook gebruik om te pleiten voor de legalisatie van de drug.

Via MRI-scans ontdekten onderzoekers dat zware blowers verhoogde dopamine-signalen hebben in het midbrain, een deel van het brein dat te maken heeft met motivatie en beloning. Net die gebieden worden ook gelinkt aan hallucinaties en waanideeën. En: hoe vaker je cannabis gebruikt, hoe sterker het effect.

Dit sluit aan bij eerder onderzoek uit 2024 dat al aantoonde dat veelvuldig gebruik van sterke cannabis het risico op psychose serieus kan verhogen, zelfs als je daar genetisch niet extra gevoelig voor bent. “We hopen dat dit jongeren helpt om bewuster om te gaan met cannabisgebruik, zeker als ze een familiegeschiedenis van psychose of andere risicofactoren hebben,” zegt Jessica Ahrens, hoofdauteur van de studie en PhD-student aan McGill University.

Opvallend: hoewel de deelnemers wél voldeden aan de criteria voor een cannabisverslaving, gaven ze zelf niet aan dat ze veel last ondervonden van hun gebruik. Kortom, ze onderschatten de mogelijke schade.

Met de steeds bredere legalisering van cannabis wordt het volgens experts belangrijk om ook de mindere van smoren in de gaten te houden. Want hoewel wiet vaak wordt gezien als ‘de veilige optie’, linken recente studies het ook aan een hoger risico op kanker en versnelde veroudering.

De aflevering van ‘Pano’ wordt aanstaande woensdag uitgezonden en geeft een inkijkje in de inmiddels illegale wereld rondom vapes. Op scholen in Vlaanderen en Brussel is sprake van een stijging in het aantal jongeren dat gebruikmaakt van vapes, soms zelfs al bij jongere leerlingen van in de eerste graad.

De vapes worden in beslag genomen, maar lost dat het probleem op? En wat zit er eigenlijk allemaal in die wegwerpsigaretten? ‘Pano’ laat er een aantal onderzoeken op nicotine-inhoud, zware metalen en de aanwezigheid van schadelijke stoffen in de dampen. ‘De resultaten zijn ontluisterend’, klinkt het in een vooraankondiging.

‘Pano onderzoekt: Generatie vape’ is woensdag 23 april om 20.50 uur te zien op VRT1, VRT MAX via de VRT NWS-app.