In 2019 kregen 2.520 VUB-studenten begeleiding van een studentenpsycholoog. Dat aantal steeg tot 3.283 in 2020 en 3.700 in 2021. Die stijging zou vooral te maken hebben met het algemene taboe rond psychologische hulp die meer en meer wegvalt. Om aan de stijgende vraag tegemoet te komen, stelde de universiteit meer gratis studentenpsychologen op de campus in Etterbeek aan.

VUB-studentenpsychologen bieden elke student tot acht gratis individuele sessies aan.
Naast psychologische ondersteuning, biedt de universiteit ook heel wat andere initiatieven en diensten aan: van hulp bij studeren, over trainingen bij faalangst en examenstress, tot begeleiding bij een gratis studentenpsycholoog of verwijzing naar externe gespecialiseerde diensten. De student kiest hierbij zelf voor een individuele begeleiding of hulp in groepsverband.

Financiële, materiële, sociale of psychologische zorgen kunnen zwaar wegen op het mentaal welzijn van studenten en bijgevolg hun studieresultaten. Daarom heeft wijlen ererector Caroline Pauwels in 2020 het Caroline Pauwels Noodsfonds opgericht voor VUB-studenten. Dit is om studenten in nood ondersteuning te kunnen bieden.

De directie van de school reageert geschrokken. “Het gaat om iets dat zich in de privésfeer heeft afgespeeld,” zegt directrice Candide Behets aan Gazet van Antwerpen. “Onze school is niet bij het onderzoek betrokken. Donderdag is er wel een inspecteur van de politie langsgekomen die informatie over de leerling opvroeg, maar verder waren er geen controles van lockers of klassen.”

Volgens de directie was de jongen geen opvallende leerling. Hij zat in zijn laatste jaar en vertoonde geen probleemgedrag. Behets benadrukt dat de opleiding Defensie en Veiligheid enkel theoretisch omgaat met thema’s zoals explosieven. “Met wat wij aanleren, kan je zelf geen explosieven maken. Wat online te vinden is, gaat veel verder dan onze leerstof.”

Vrijdagochtend werd er een brief verstuurd naar ouders en leerlingen om de situatie toe te lichten. “Zij hebben evenveel vragen als wij. We krijgen onze informatie via de pers en werken volledig mee met het onderzoek.”

Ook de tweede verdachte, een23-jarige student Cybersecurity aan de AP Hogeschool, wordt gelinkt aan de zaak. De hogeschool laat weten dat ze niet op de zaak wil ingaan zolang het onderzoek loopt.

Wie volgend academiejaar (2026-2027) wil starten aan een bachelor in chemie, biologie, biochemie, biotechnologie, geografie, geologie of geowetenschappen, zal eerst een verplichte starttoets moeten afleggen. Dat heeft Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) aangekondigd in het Vlaams Parlement.

De starttoets is niet-bindend (je kan dus niet ‘zakken’), maar wel verplicht om effectief aan de opleiding te mogen beginnen. De bedoeling is om studenten te tonen waar hun sterktes en werkpunten liggen, en hen beter voor te bereiden op het eerste jaar.

Volgens Demir is de toets bedoeld om studenten “een spiegel voor te houden” en te helpen bij het maken van een realistische studiekeuze. Of dat ook echt helpt om meer studenten te doen slagen, is volgens haar nog te vroeg om te zeggen.

CD&V’er Brecht Warnez steunt het idee, maar benadrukt dat de toets vooral een hulpmiddel moet blijven: “We moeten evolueren naar een systeem waarin elke student via een starttoets inzicht krijgt in zijn of haar sterktes en werkpunten. Zo maken we van de starttoets een instrument van zelfreflectie, niet van selectie.”

De Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) onderzoekt intussen of ook andere opleidingen buiten STEM in de toekomst een starttoets zullen invoeren. Dat onderzoek loopt tot 2029.