Eén van die video’s komt van psychiater Dr. Ali Ajaz (@draliajaz), die 12 vragen gebruikt om met volwassenen te bekijken of ADHD mogelijk een rol speelt. Zijn boodschap is duidelijk: ja zeggen op een paar vragen betekent niet dat je ADHD hebt, maar het kan wel een signaal zijn om je verder te laten testen.
Hier zijn de 12 vragen, uitgelegd op een manier die wél begrijpelijk is voor gewone mensen:
1. Heb je moeite om je te concentreren op dagelijkse taken?
Van administratie tot de afwas: als je focus echt overal naartoe schiet, kan dat passen bij het ‘inattentive’ type ADHD.
2. Droom je vaak weg of verlies je complete tijdssporen?
Mensen met ADHD omschrijven het als een hoofd dat constant zapt.
3. Maak je regelmatig “slordige” fouten op school of werk?
Niet omdat je het niet kan, maar omdat je hoofd sneller gaat dan je aandacht volgen kan.
4. Begin je moeilijk aan taken en stel je dingen uit tot het laatste moment?
Time blindness is een gekend ADHD-ding: je timing inschatten lukt gewoon lastig.
5. Vind je het moeilijk om één taak af te werken voor je aan de volgende begint?
Elk geluid, elke melding, elke gedachte kan je aandacht kapen.
6. Ben je snel overweldigd als je jezelf moet organiseren?
Plannen, afspraken onthouden, ergens op tijd geraken…
7. Schaam je je soms om hoe rommelig je kamer, bureau of huis is?
Niet lui, wel moeite met starten, prioriteren en afmaken.
8. Verlies je vaak belangrijke spullen zoals je gsm, sleutels of portefeuille?
“Out of sight, out of mind” is herkenbaar voor veel mensen met ADHD.
9. Kun je moeilijk tot rust komen?
Een ADHD-brein zoekt constant prikkels, waardoor stilte of niksen erg onrustig kan voelen.
10. Slaap je slecht omdat je gedachten blijven racen?
Hét recept voor wakker liggen tot 2 uur ’s nachts met 200 open tabbladen in je hoofd.
11. Vind je wachten lastig – in gesprekken of in een rij?
Impulsiviteit kan ervoor zorgen dat je sneller onderbreekt in gesprekken of ongeduldig wordt in wachtrijen.
12. Lijkt het alsof je niet luistert wanneer iemand rechtstreeks tegen je praat?
Je hoort het wel, maar het raakt niet binnen omdat je hersenen intussen al met iets anders bezig zijn.
Dr. Ajaz benadrukt dat deze lijst géén diagnose is. Een echte screening gebeurt altijd door een expert en omvat gesprekken, vragenlijsten én input van mensen die je goed kennen.
Denk je dat je ADHD hebt?
In België start je standaard bij je huisarts, die je kan doorverwijzen naar een psychiater of gespecialiseerd ADHD-team. De wachtlijsten zijn lang, maar een correcte diagnose kan een gigantisch verschil maken, qua ondersteuning, medicatie of aanpassingen op school/werk.
